Świąteczne wypieki – tradycyjnie i bezglutenowo

Święta Bożego Narodzenia większość z nas kojarzy z suto zastawionym stołem, łakociami i pięknie pachnącymi domowymi wypiekami. Ciasta z makiem, serniki i świąteczne pierniki urzekają zapachem i kuszą wyglądem. Świąteczne słodkości przybierają różną formę. Jedni wybierają tradycyjne wypieki, a inni ze względu na diety lub choroby, stawiają na ich bezglutenowe odpowiedniki. Każde z nich mogą smakować równie dobrze.

O tradycji wypieków bożonarodzeniowych

Z przygotowaniem wypieków domowej roboty i drobnymi słodkościami wiąże się wiele tradycji. Święta Bożego Narodzenia większość z nas postrzega jako czas spędzony wspólnie z rodziną. Już w trakcie przygotowywania wigilijnych potraw wszystkie kobiety gromadziły się w kuchni i razem, w gwarze rozmów i śmiechów, szykowały dania, które pojawiały się na stole. Ta tradycja od zawsze łączy wiele pokoleń. W kuchni krzątały się dzieci, mamy i babcie, a każda z nich miała ważne zadanie do wykonania.

Tradycyjne wypieki bożonarodzeniowe są różne dla poszczególnych regionów. Inne łakocie przygotowuje się na południu Polski i inne na zachodzie. Ślązacy zajadają się makówkami, podczas gdy na Lubelszczyźnie przyrządza się kutię. Z każdą potrawą związana jest ciekawa tradycja. Najstarsza osoba zasiadająca przy wigilijnym stole, rzucała kutią w sufit. Jeśli się do niego przykleiła, zwiastowała szczęście wszystkim domownikom. Wspólne zjedzenie makówek miało zagwarantować, że rodzina będzie trzymać się razem i żyć w zgodzie. Z kolei świąteczne pierniczki, bez których wielu z nas nie wyobraża sobie świąt, są symbolem dobrobytu i szczęścia.

Świąteczne wypieki od podstaw

Świąteczne wypieki to kilka podstawowych składników. Najważniejszym z nich jest mak, który powinien być kilkukrotnie zmielony i dobrej jakości ser. Prawidłowo przygotowana masa makowa może służyć za bazę do kilku różnych ciast. Tradycyjnie stosuje się mąkę pszenną, ale osoby z nietolerancją na gluten mogą z powodzeniem wykorzystać kukurydzianą, gryczaną lub ryżową. Jednym z najbardziej aromatycznych składników jest kandyzowana skórka pomarańczy, którą można wykorzystać jako dodatek do dekoracji albo dodać bezpośrednio do masy z maku lub sera. Bożonarodzeniowe ciasta to także mnóstwo bakalii. Orzechy, migdały czy suszone owoce nadają wypiekom niepowtarzalnego smaku i aromatu. Nie należy zapominać również o miodzie, który nadaje słodyczy i symbolizuje długie, pomyślne życie.

Przygotowanie bożonarodzeniowych potraw to bardzo intensywny czas. Wszyscy krzątają się w kuchni, przyrządzają jednocześnie kilka różnych dań. Dlatego warto zainwestować w urządzenie, które odciąży nas w pracy. Dobrym rozwiązaniem jest mikser planetarny. Wystarczy dodać wszystkie składniki, a ciasto miesza się praktycznie samo. Jego największą zaletą jest duża pojemność misy – mikser planetarny od Ariete z misą o pojemności 5,5 lub 7 litrów pozwoli przygotować ciasto nawet dla bardzo dużej rodziny. Co więcej, w tym samym urządzeniu możemy przygotować krem albo ubić śmietanę.

Bezglutenowe, ale równie smaczne wypieki

Nietolerancja glutenu wcale nie oznacza, że takie osoby w święta będą musiały zrezygnować ze słodkości. Chociaż na polskim stole w przeważającej mierze królują potrawy z glutenem, to dla każdej z nich znajdzie się bezglutenowy odpowiednik, który będzie równie smaczny. Ta zasada dotyczy również wszystkich wypieków.

Głównym składnikiem ciast jest mąka pszenna – największy wróg osób z nietolerancją na gluten. Czy sprawia, że trzeba zrezygnować ze świątecznych wypieków? Oczywiście, że nie. Wystarczy, że zamienimy ją na mąkę bezglutenową. Może to być mąka ryżowa, kukurydziana czy jaglana. Smak ciasta delikatnie się zmieni, co nie oznacza, że będzie gorszy. Odpowiednio dobrane składniki mogą stworzyć niebanalną kompozycję, która zachwyci wszystkich domowników. Bezglutenowe wypieki mogą bazować na tradycyjnych recepturach, czyli czerpać z nich to, co najlepsze i zawierać odrobinę własnej fantazji, która nadaje im nowoczesności.

Tradycyjne wypieki, znane od pokoleń

W tradycyjnych wypiekach świątecznych nie można brakować kilku istotnych składników: miodu, maku, bakalii i sera. To właśnie dzięki nim powstają pachnące makowce, pięknie zdobione pierniki, serniki królewskie i keksy, które uwielbiają dzieci i dorośli.

Do najpopularniejszych wypieków, które królują w każdy polskim domu, należą cista z makiem. Dawniej wierzono, że mak symbolizuje dobrobyt i powiększające się bogactwo. Wariacji na temat wypieków z makiem jest wiele. Od prostych w przygotowaniu strucli, poprzez makowce ze słodką kruszonką na wierzchu, aż do ciast z makiem i owocami. Jako formę zdobienia najczęściej stosuje się lukier z cukru pudru oraz aromatyczną, kandyzowaną skórkę pomarańczy.

Równie często pojawiają się serniki, które można serwować na ciepło lub zimno, słodkie miodowce i ciasta czekoladowe. Wielu z nas nie wyobraża sobie również świąt bez pierników, które pachną korzennym aromatem i mogą być jednocześnie słodką przekąską oraz ozdobą choinkową.

Bezglutenowy piernik świąteczny

Składniki:

Mieszanka z mąk bezglutenowych: 100 g ryżowej, po 50 g: kukurydzianej, kokosowej, migdałowej, ziemniaczanej,

130 g masła,

1 łyżka przyprawy do piernika,

60 g cukru,

130 g miodu,

2 łyżeczki sody oczyszczonej,

250 ml mleka,

2 jaja,

2 łyżki jogurtu naturalnego,

pół szklanki posiekanych orzechów,

50 g suszonych śliwek,

Przygotowanie:

Na małym ogniu roztapiamy masło, po rozpuszczeniu dodajemy miód, cukier i przyprawę do piernika, dokładnie mieszamy. Całość przelewamy do misy miksera planetarne,go, dodajemy mąki i mieszamy do uzyskania jednolitej masy. Dodajemy mleko, jogurt, orzechy i jajka. Ponownie mieszamy do uzyskania gładkiej masy. Całość przelewamy do formy, wstawiamy do piekarnika rozgrzanego do 175°C i pieczemy przez około 45 minut. Do dekoracji możemy wykorzystać polewę czekoladową albo lukier i kandyzowaną skórkę pomarańczy.

Tradycyjny keks świąteczny

Składniki:

250 g mąki pszennej,

180 g cukru,

5 jajek,

250 g masła,

pół łyżeczki sody oczyszczonej,

1 łyżka mleka,

1. 300 g bakalii, trochę zostawić do dekoracji

Przygotowanie:

Przesiewamy przez sito mąkę, oddzielamy żółtka od białek i mieszamy sodę z mlekiem. Masło ucieramy z cukrem na puszystą masę. Cały czas mieszając, dodajemy pojedynczo żółtka i mieszamy do uzyskania jednolitej masy. Dodajemy przesianą przez sito mąkę. Białka ubijamy na sztywną pianę i stopniowo dodajemy do masy. Po połączeniu składników dodajemy sodę wymieszaną z mlekiem i bakalie (najlepiej, jeśli wcześniej obtoczymy je w mące). Całość mieszamy na wolnych obrotach. Masę przelewamy do formy i wstawiamy do piekarnika rozgrzanego do 180°C. Pieczemy przez około godzinę. Po ostudzeniu dekorujemy lukrem i pozostałą częścią bakalii.